Centrum
Klisze pamięci. Labirynty
Świadectwo z wnętrza piekła. Pamięć zapisana kreską.
Klisze pamięci nie są klasyczną wystawą ani galerią sztuki. To przestrzeń duchowa – pełna symboli, ciemności i światła, ciszy i cierpienia.
Rysunki Mariana Kołodzieja nie oskarżają, lecz stawiają pytania.
Patrząc na te postacie bez oczu, na krzyże i labirynty cierpienia, spotykamy również św. Maksymiliana Kolbego, który przechodzi przez to wszystko jako światło.
Głos więźnia nr 432
Autorem jest Marian Kołodziej (1921–2009) – scenograf, grafik, więzień pierwszego transportu do Auschwitz.
Przez 50 lat nie mówił o swoim obozowym doświadczeniu. Dopiero po ciężkiej chorobie rozpoczął pracę, która przerodziła się w cykl ponad 250 prac.
To świadectwo głębokie, bolesne i metaforyczne – artystyczny krzyk w imieniu tych, którzy nie przeżyli.
To nie wystawa – nie sztuka, nie obrazy, a słowa zamknięte w rysunku. Nie było zresztą moim zamiarem spełnienie obowiązku pamięci i dania świadectwa poprzez sztukę. Sztuka jest bezradna wobec tego, co człowiek zgotował człowiekowi…
— Marian Kołodziej, autor klisz pamięci
Dlaczego tu?
Ekspozycja Klisze pamięci została umieszczona w podziemiach naszego kościoła pw. Matki Bożej Niepokalanej w Harmężach, tuż obok Oświęcimia.
To miejsce nie jest przypadkowe. W czasie wojny Harmęże zostały włączone do kompleksu obozowego jako podobóz KL Auschwitz-Harmense. Więźniowie byli tu zmuszani do ciężkich prac rolnych i hodowlanych.
Autorem wystawy, Marian Kołodziej, był więźniem Auschwitz – pracował właśnie na stawach w Harmężach. To tutaj przeżył wiele z najtrudniejszych chwil obozowej codzienności. Jak wspominał, stał także na ostatnim apelu św. Maksymiliana Kolbego i był świadkiem jego heroicznego czynu.
Właśnie ta ziemia – naznaczona cierpieniem więźniów i dramatem codzienności – stała się przestrzenią dla świadectwa Kołodzieja. Ekspozycja w Harmężach jest więc nie tylko artystycznym przesłaniem, ale także powrotem pamięci do miejsca, które samo nosi ślady obozowej gehenny.
Więcej informacji
Szczegółowe informacje o godzinach otwarcia, rezerwacjach i zwiedzaniu znajdziesz w zakładce Oferta → Klisze pamięci lub na stronie oficjalnej: kliszepamieci.org.
